oàn ngành giáo dục học tập, triển khai Nghị quyết 71-NQ/TW

Nghị quyết 71-NQ/TW - định hướng chiến lược cho đổi mới giáo dục

Phát biểu khai mạc Hội nghị trực tuyến quán triệt, triển khai Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định: Nghị quyết 71-NQ/TW là một văn kiện có ý nghĩa chiến lược, không chỉ đối với ngành giáo dục mà còn đối với sự phát triển con người, nguồn nhân lực và tương lai đất nước trong giai đoạn mới.

Toàn cảnh hội nghị

Bộ trưởng cho biết, ngay sau khi Tổng Bí thư ký ban hành Nghị quyết 71-NQ/TW (ngày 22/8/2025), ngành GDĐT đã chủ động, khẩn trương triển khai nhiều hoạt động cụ thể.

Cùng với Hội nghị quán triệt toàn quốc do Trung ương tổ chức, Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận Trung ương đã tổ chức hội nghị triển khai nghị quyết với quy mô lớn. Về phía ngành Giáo dục, từ các hội nghị tổng kết năm học, triển khai nhiệm vụ năm học mới đến các hội nghị chuyên đề của giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp…, nội dung của Nghị quyết 71-NQ/TW đã được lồng ghép, phổ biến và cụ thể hóa trong từng chương trình hành động của ngành.

Bộ trưởng thông tin, Đảng ủy Bộ GDĐT đã tham mưu để Đảng ủy Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động số 281, xác định rõ nhiệm vụ của các bộ, ngành, trung ương và địa phương. Cùng với đó, Đảng ủy Bộ và Bộ trưởng Bộ GDĐT cũng đã ban hành chương trình, kế hoạch hành động riêng, thể hiện tinh thần chủ động, cụ thể hóa các yêu cầu của nghị quyết bằng các bước đi thiết thực.

“Có thể nói, toàn ngành đã bắt tay vào triển khai nghị quyết ngay từ đầu năm học, không phải đợi đến hôm nay. Hôm nay là dịp để nhìn lại, trao đổi sâu hơn và tạo bước chuyển mạnh mẽ trong nhận thức và hành động”, Bộ trưởng khẳng định.

Việc học tập, quán triệt nghị quyết không dừng lại ở một vài hội nghị, mà phải trở thành nhiệm vụ thường xuyên, liên tục trong toàn ngành, bảo đảm tinh thần của Nghị quyết 71-NQ/TW được thấm sâu, lan tỏa và chuyển hóa thành hành động cụ thể trong từng đơn vị, địa phương, cơ sở giáo dục.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn phát biểu khai mạc hội nghị

Bộ trưởng cũng lưu ý: trong quá trình học tập, cần đặc biệt quan tâm đến những điểm mới về tư duy, quan điểm, phương thức chỉ đạo của Nghị quyết 71-NQ/TW so với các nghị quyết trước đây. Việc nghiên cứu, triển khai nghị quyết cần được đặt trong tổng thể các chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển đất nước và phát triển con người Việt Nam toàn diện.

Bộ trưởng đề nghị, sau hội nghị này, mỗi đơn vị, mỗi địa phương cần xây dựng kế hoạch hành động cụ thể để hiện thực hóa các nội dung của nghị quyết, phù hợp với điều kiện thực tiễn.

“Chúng ta mong rằng, khi tổng kết một thời gian nữa, sẽ không còn nhận định rằng “khâu yếu nằm ở triển khai”, mà ngược lại – điểm mạnh, điểm đột phá của ngành chính là ở việc tổ chức thực hiện nghị quyết một cách sáng tạo, hiệu quả”, Bộ trưởng kỳ vọng.

Đột phá phát triển giáo dục và đào tạo Việt Nam

Tại hội nghị, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Thứ trưởng Thường trực Bộ GDĐT Phạm Ngọc Thưởng đã quán triệt và triển khai toàn diện nội dung Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Thứ trưởng Thường trực chỉ rõ: Nghị quyết số 71-NQ/TW được ban hành trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, yêu cầu giáo dục phải trở thành động lực phát triển bền vững, là nhân tố quyết định năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh quốc gia. Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai dân tộc, được Nghị quyết cụ thể hóa thành các quan điểm, mục tiêu và giải pháp đột phá, phù hợp với yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển con người toàn diện.

Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng quán triệt Nghị quyết

Nghị quyết xác định ba đột phá trọng tâm: đổi mới tư duy - hoàn thiện thể chế - huy động nguồn lực. Về tư duy, giáo dục được nhìn nhận là trách nhiệm của toàn xã hội, cần thống nhất nhận thức và hành động trong toàn ngành. Về thể chế, Bộ GDĐT đang phối hợp hoàn thiện các dự án luật, nghị quyết lớn, nhằm tạo hành lang pháp lý cho phát triển giáo dục mở, học tập suốt đời, phân cấp và tự chủ, gắn với ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo. Về nguồn lực, Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong đầu tư, đồng thời huy động xã hội, mở rộng quỹ học bổng quốc gia, thu hút nhân tài trong các lĩnh vực khoa học cơ bản, kỹ thuật then chốt và công nghệ chiến lược.

Một điểm nổi bật của Nghị quyết là xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời, khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo. Bộ GDĐT sẽ tiếp tục đổi mới chương trình, chú trọng giáo dục đạo đức, nhân cách, kỹ năng sống, giáo dục thể chất và thẩm mỹ, hướng tới môi trường học tập an toàn, nhân văn, hạnh phúc.

Nghị quyết số 71-NQ/TW đề ra các mục tiêu cụ thể đến 2030, 2035 và tầm nhìn 2045, với chỉ tiêu 80% trường phổ thông và cơ sở giáo dục nghề nghiệp đạt chuẩn quốc gia, 100% cơ sở giáo dục đại học đạt chuẩn quốc gia, ít nhất 8 trường đại học thuộc top 200 Châu Á và 1 trường thuộc top 100 thế giới.

Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng nêu rõ: Đột phá phát triển giáo dục là trách nhiệm chính trị của toàn ngành, yêu cầu cán bộ, đảng viên, nhà giáo và người học phải hành động quyết liệt, cụ thể, nhằm đưa Nghị quyết vào cuộc sống bằng những kết quả thiết thực, tạo chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo.

Ba chữ “nhân” – trục xuyên suốt trong phát triển con người Việt Nam

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định: Nghị quyết 71-NQ/TW thể hiện tầm nhìn chiến lược và khát vọng phát triển đất nước của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cá nhân Tổng Bí thư, đồng thời định vị lại vai trò của giáo dục đào tạo như nhân tố quyết định tương lai dân tộc.

Hội nghị được triển khai trực tiếp kết hợp trực tuyến tại hơn 1.000 điểm cầu trên toàn quốc

“Tư duy và tầm nhìn phát triển giáo dục phải gắn liền với khát vọng lớn của quốc gia. Chúng ta không thể đạt mục tiêu phát triển đất nước nếu không làm tốt vấn đề con người, nhân lực và đặc biệt là nhân tài”, Bộ trưởng nêu rõ.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn dẫn lại chỉ đạo của Tổng Bí thư với ba chữ “nhân”: nhân, nhân lực, nhân tài - coi đây là trục xuyên suốt trong phát triển con người và chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho kỷ nguyên mới, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt.

Theo Bộ trưởng, quá trình xây dựng Nghị quyết 71-NQ/TW được Tổng Bí thư trực tiếp chỉ đạo, yêu cầu phải thể hiện ba yếu tố lớn: tính hành động, tính thực tiễn và tính khả thi. Tư tưởng chỉ đạo cốt lõi của Nghị quyết được cô đọng qua ba từ khóa: hiện đại - chất lượng - công bằng, và quan điểm thực thi được quán triệt bằng ba từ: quyết liệt - nhanh chóng - hiệu quả.

“Đây là chín từ khóa thể hiện tinh thần đổi mới, hành động, trách nhiệm của toàn ngành trong giai đoạn tới”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Các đại biểu tham dự hội nghị

Nghị quyết 71-NQ/TW tăng cường sự lãnh đạo toàn diện của tổ chức Đảng, đặc biệt là trong các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp; đồng thời khẳng định vai trò chủ đạo và dẫn dắt của Nhà nước trong toàn bộ hệ thống giáo dục - từ mầm non, phổ thông đến đại học, nghề nghiệp - cùng với việc huy động tối đa nguồn lực xã hội cho phát triển giáo dục.

Người đứng đầu ngành giáo dục cho biết, Bộ đã thành lập Ban Chỉ đạo và bộ phận thường trực triển khai Nghị quyết, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Ban Tổ chức Trung ương và các cơ quan liên quan để hướng dẫn, giám sát việc thực hiện.

Hiện thực hóa Nghị quyết 71-NQ/TW bằng giải pháp cụ thể

Để Nghị quyết nhanh chóng đi vào thực tiễn, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh các nhóm nhiệm vụ trọng tâm mà toàn ngành cần tập trung triển khai trong thời gian tới.

Thứ nhất, về thể chế hóa các nội dung của Nghị quyết, dự kiến từ ngày 1/1/2026, các dự án: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) sau khi được thông qua và Luật Nhà giáo sẽ cùng có hiệu lực, cùng với hàng loạt nghị định và thông tư hướng dẫn được ban hành. Khi đó, toàn bộ nền tảng thể chế của ngành giáo dục và đào tạo sẽ được đổi mới toàn diện.

Bộ trưởng đề nghị các cơ sở giáo dục, các đơn vị trực thuộc nghiên cứu kỹ, học tập và triển khai nghiêm túc các luật mới, bảo đảm thực hiện đúng, đầy đủ, không để xảy ra sai sót, chồng chéo hoặc bỏ sót quy định.

Đại biểu dự hội nghị tại điểm cầu Bộ GDĐT

Thứ hai, sắp xếp lại mạng lưới cơ sở giáo dục trong toàn hệ thống, từ đại học, giáo dục nghề nghiệp đến giáo dục phổ thông. Việc sắp xếp nhằm tăng cường sức mạnh, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả hơn cho các cơ sở giáo dục. Bộ đang trình xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ để có định hướng thống nhất trong tổ chức, sắp xếp mạng lưới. Trong quá trình thực hiện, Bộ trưởng lưu ý các địa phương, Giám đốc Sở GDĐT cần triển khai linh hoạt, phù hợp thực tiễn, tránh làm máy móc.

Riêng với mô hình “trung học nghề”, Bộ trưởng nhấn mạnh đây là mô hình bổ sung, không thay thế trung tâm giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên, vì mục tiêu và đối tượng đào tạo của hai loại hình này khác nhau.

Thứ ba, về tổ chức bộ máy và nhân sự trong các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp công lập. Thực hiện chủ trương của Nghị quyết 71-NQ/TW, từ nay đến đầu năm 2026, các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp công lập sẽ triển khai mô hình Bí thư Đảng ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục.

Phương án sắp xếp này sẽ được Bộ GDĐT trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương để xin ý kiến phê duyệt; dự kiến triển khai từ đầu tháng 12/2025, bảo đảm khi các luật mới có hiệu lực, bộ máy vận hành ổn định, thông suốt.

Khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) có hiệu lực, hoạt động của hội đồng trường hiện nay sẽ kết thúc; theo đó, chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng trường, hiệu trưởng hoặc giám đốc (được bầu theo nhiệm kỳ của hội đồng trường) cũng hoàn thành nhiệm vụ.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trao đổi về các nhóm nhiệm vụ trọng tâm

Để bảo đảm giai đoạn chuyển tiếp ổn định, các hiệu trưởng, giám đốc tiếp tục điều hành hoạt động cho đến khi có quyết định mới, nhằm bảo đảm bộ máy chuyển sang mô hình mới nhịp nhàng, không gián đoạn.

Theo nguyên tắc quản lý mới, nhân sự lãnh đạo sẽ được lựa chọn trên cơ sở tín nhiệm của tập thể cơ sở giáo dục, và cơ quan chủ quản xem xét, quyết định người đủ phẩm chất, năng lực, uy tín để đảm nhiệm đồng thời vai trò Bí thư và người đứng đầu cơ sở. Các trường hợp đặc biệt sẽ do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Bộ GDĐT sẽ ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, cách làm trong tháng 11/2025, để các cơ sở triển khai ngay trong tháng 12/2025, bảo đảm bộ máy được kiện toàn, ổn định, đồng bộ từ những ngày đầu tiên của năm mới, đúng tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết 71-NQ/TW.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: các lãnh đạo cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp cần phát huy tinh thần trách nhiệm, tiên phong, gương mẫu của người đảng viên, bảo đảm điều hành hiệu quả, ổn định, đoàn kết, thống nhất, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển mới của ngành.

Thứ tư, với việc triển khai nội dung hiện đại hóa giáo dục, Bộ trưởng nêu định hướng và cho biết, thời gian tới Bộ sẽ tổ chức các hội nghị chuyên đề riêng về chương trình quốc gia hiện đại hóa các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, đổi mới quản trị, chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo, cùng các nội dung trọng tâm khác nhằm hiện thực hóa tinh thần “hiện đại - chất lượng - công bằng” trong Nghị quyết 71-NQ/TW.